ândö

Bâa ngâ : ândo, ando, ândô

Sängö

Mbasêlî

ândö \a˥.n͡dɔ˧\

1. ...
   • A tene mbênî mbunzû ayeke daä ândö giriri, ïrï tî lo Braille, lo laâ lo sîgî na mbênî kodë tî süngö mbëtï na âkûtu sô lo dônzi nî ndê ndê. — (Marcel Diki-Kidiri, « Wazïbä » na Mbëtï tî dîko , Decibelproduction, 2017 → dîko mbëtï)
   • ândö giriri, na ködörö tî âMbunzû, âmbânî âwakodë awara lêgë tî meka sêyongôro tî gbedê sô sï âla lîngbi tî dîko ngbonga na nî. — (Marcel Diki-Kidiri, « Girisa lêgë pëpe sï mo sï na tângo » na Mbëtï tî dîko , Decibelproduction, 2017 → dîko mbëtï)

Âgbïänngö-yângâ

• Angelë: previously (en), formerly (en)
• Farânzi: autrefois (fr), jadis (fr)
• Lingäla :kalakala (ln)
• Zâmani: früher (de), einst (de)

Lêpa tî pandôo

ândö \a˥.n͡dɔ˧\

1. Mîngi tî pandôo ndö
   • Mbï yeke môlengê tî mo,
     Ngbanga tî mbï nyon mê tî mo
     Ngû mîngi ândö. — (Honoré Douba, « Mamâ tî mbï » na Mbëtï tî dîko , Decibelproduction, 2017 → dîko mbëtï)
   • Töngana mbï hînga ândö,
     Kâ mbï manda mbëtï ngangü. — (Honoré Douba, « Töngana mbï hînga ândö » na Mbëtï tî dîko , Decibelproduction, 2017 → dîko mbëtï)

Âlïndïpa

• Karan, Elke, Kêtê bakarî tî Sängö: Farânzi, Angelëe na Yângâ tî Zâmani, 1st ed. , 1995 → dîko mbëtï
• Musanji Ngalasso-Mwatha, Bakarî Farânzi – Lingäla – Sängö , 2013, OIF/ELAN/Présence africaine