dabê
Aller à la navigation
Aller à la recherche
Yângâ tî Sängö[Sepe]
Sendândâlö[Sepe]
Palî [Sepe]
Lêpa tî palî | |
---|---|
gündâ | otâ zo |
dabê | adabê |
\da˩.bɛ˥\ | \a˩.da˩.bɛ˥\ |
pandölî | |
däbëngö | |
\da˧.bɛ˧.ŋ͡ɡɔ˧\ |
dabê \da˩.bɛ˥\
- ...
- Lo tene na âla lo tene : – Fadësô âla yeke längö na lâkûi tî zîngo gï na ndäpêrêrê. Töngasô âla yeke dabê tî âla na yê sô asï lâsô sô. — (« Tere na Längö » na Georgette Florence Koyt-Deballé, Manu na âmini (Manu et les fourmis) , Âtolï tî Bêafrîka (Histoires de Centrafrique), l'Harmattan Jeunesse, 2018 ISBN 978-2-343-13359-1)
Âgbïänngö-yângâ[Sepe]
- Abkhaze : агәа́лашәара (ab)
- Aklanon : dumdum (akl)
- Albanais : kujtoj (sq)
- Altaï tî Mbongo : эстеер (alt)
- Angelë : remember (en)
- Ngbêne Angelë : ġemunan (ang)
- Arâbu : تَذَكَّرَ (ar)
- Arâbu tî Hijaz : اتذكَّر (acw) atḏakkar, atzakkar
- Arâbu tî Morôko : عقل (ary) ʕqal
- Néo-araméen assyrien : ܕܵܟ݂ܹܪ (aii) daḳer
- Armenïi : հիշել (hy)
- Asturien : acordar (ast), recordar (ast)
- Azeri : xatırlamaq (az), yadında saxlamaq (az), yadında olmaq (az)
- Bengäli : মনে করা (bn), মনে পড়া (bn)
- Bielörûsi : (Still have memories) памята́ць (be), по́мніць (be); (Recall, try to remember) паміна́ць (be); памяну́ць (be)
- Bulugäri : спо́мням си (bg)
- Cantonais : 記得 (zh-yue), 记得 (zh-yue) gei3 dak1
- Catalan : recordar (ca), recordar-se (ca), rememorar (ca)
- Cherokee : ᎠᏅᏓᏗᏍᏗ (chr), ᎠᏅᏓᏗᎠ (chr)
- Chuuk : chechemeni (chk)
- Corse : ricurdà (co)
- Dalmate : racuardar (dlm)
- Danemêrke : huske (da), erindre (da)
- Doungane : җинян (dng), җи (dng)
- Ênnde : ricordare (it), rammentare (it), rammemorare (it), rimembrare (it)
- Enndonezïi : ingat (id)
- Erza : мелевтомс (myv)
- Espanyöl : acordarse (es), recordar (es)
- Esperanto : memori (eo)
- Estonien : mäletama (et)
- Farânzi : se rappeler (fr), se souvenir (fr), se remémorer (fr)
- Ngbêne Farânzi : sovenir (fro), remembrer (fro)
- Farsî : به یاد آوردن (fa) be yâd âvardan, یاد آمدن (fa) yâd âmadan, یاد کردن (fa) yâd kardan
- Fëlânde : muistaa (fi)
- Féroïen : minnast (fo)
- Frioulan : ricuardâ (fur)
- Gaélique écossais : cuimhnich (gd), meòraich (gd), bi cuimhne aig (gd)
- Gaélique irlandais : is cuimhin le (ga), cuimhne a bheith agat ar (ga), cuimhnigh ar (ga)
- Galicien : lembrar (gl), estremuñar (gl), retautivar (gl)
- Gallois : cofio (cy)
- Géorgien : ხსოვნა (ka)
- Gerêki : θυμάμαι (el)
- Gotique : 𐌲𐌰𐌼𐌿𐌽𐌰𐌽 (got)
- Guarani : mandu'a (gn)
- Hakka : 記得 (hak), 记得 (hak) ki-tet
- Hébreu : זָכַר (he) zakhár, נזכר (he) nizkár
- Hîndi : याद करना (hi)
- Holandëe : zich herinneren (nl), gedenken (nl)
- Hongruäa : emlékszik (hu), emlékezik (hu) (Rare)
- Ingrien : muistaa (izh)
- Interlingua : memorar (ia)
- Islânde : muna (is)
- Istriote : racurdà (ist)
- Judéo-espagnol : akodrar (lad), arrekodrar (lad), membrar (lad)
- Kazakh : есте сақтау (kk), еске алу (kk)
- Kirghiz : эсте тутуу (ky), унутпоо (ky)
- Kmêre : ចាំ (km), ចំណាំ (km)
- Koreyëen : 기억하다 (ko)
- Kreöol tî Kâpevêre : lenbra (kea)
- Kreöol tî Belize : memba (bzj)
- Laotien : ຈື່ຈຳ (lo)
- Latêen : meminī (la), reminiscor (la), recordor (la), memoror (la), teneō (la)
- Letton : atminēties (lv), atcerēties (lv)
- Lituanien : prisiminti (lt)
- Lombard : ricordà (lmo)
- Macédonien : се сеќава (mk)
- Maltais : ftakar (mt)
- Marathe : आठवणे (mr)
- Miamära : မှတ်မိ (my)
- Minnan : 記得 (zh-min-nan), 记得 (zh-min-nan) kì-tit, 會記得 (zh-min-nan), 会记得 (zh-min-nan) ē-kì-tit, ōe-kì-tit
- Mongol : санах (mn)
- Nahuatl classique : ilnamiqui (nci)
- Ngarrindjeri : porun (nay)
- Ngbêne Gerêki : μιμνήσκομαι (grc), μνημονεύω (grc)
- Nörvêzi (bokmål) : huske (no)
- Nyanja : kumbuka (ny)
- Occitan : remembrar (oc)
- Oromo : yaadachuu (om)
- Osage : kisúðe (osa)
- Ossète : зӕрдыл дарын (os)
- Ougaritique : 𐎏𐎋𐎗 (uga)
- Ouïghour : ئەسلىمەك (ug), يادقا ئالماق (ug), ئېسىگە ئالماق (ug)
- Ouzbek : eslamoq (uz), yodda tutmoq (uz)
- Pipil : -elnamiki (ppl), -elnamiqui (ppl)
- Polonëe : pamiętać (pl), zapamiętać (pl)
- Pûra : lembrar-se (pt), recordar-se (pt)
- Quechua : yuyay (qu), yarpay (qu)
- Rumëen : aminti (ro)
- Rûsi : по́мнить (ru) (Still have memories); вспомина́ть (ru), вспо́мнить (ru) (Recall, try to remember)
- Same tî Banga : muitit (se)
- Sanskrit : स्मरति (sa) smárati
- Serbo-croate : sećati se (sh), sjećati se (sh) / сећати се (sh), сјећати се (sh)
- Shimaoré : unahana (swb)
- Shinuäa (mandarin) : 記得 (zh) jìde, 記憶 (zh) jìyì, 回憶 (zh) huíyì
- Sicilien : ricurdari (scn), arricurdari (scn)
- Slovaque : pamätať sa (sk), spomenúť si (sk)
- Slovène : spomniti (sl)
- Bas-sorabe : dopomnjeś (dsb), dopominaś (dsb)
- Soranî : لەبیربوون (ckb), ھێنانە یاد (ckb)
- Sueduäa : komma ihåg (sv), minnas (sv)
- Swahili : kumbuka (sw)
- Tadjik : дар хотир доштан (tg), ба ёд овардан (tg)
- Tagalog : tandaan (tl), alalahanin (tl)
- Tausug : tumtum (tsg)
- Télougou : గుర్తుండు (te)
- Thâi : จำได้ (th), จำ (th), จดจำ (th), จำไว้ (th)
- Tibétain : དྲན (bo)
- Touvain : сактыр (tyv), сактып келир (tyv), сактып алыр (tyv)
- Turkmène : ýaada salmak (tk), ýatlamak (tk)
- Tûrûku : hatırlamak (tr), anımsamak (tr)
- Ngbêne Tûrûku : 𐰇 (otk) ö-
- Tyêki : pamatovat (cs)
- Ukrêni : пам'ята́ти (uk)
- Ûrdu : یاد کرنا (ur) yād karnā
- Vénitien : regordar (vec), regordàr (vec), recordar (vec), recordàr (vec)
- Vietnäm : nhớ (vi)
- Wallon : si rmimbrer (wa), si sovni (wa), si rsovni (wa), si rapler (wa), si rapinser (wa), ratoumer (wa) (With preposition "so")
- Wu : 記得 (wuu), 记得 (wuu) ji teq
- Yiddish : געדענקען (yi)
- Zâmani : sich erinnern (de)
- Zaponëe : 思い出す (ja) おもいだす, omoidasu, 覚える (ja) おぼえる, oboeru, 記憶 (ja) きおくする, kioku suru
- Zavanëe : éling (jv)
Pandôo [Sepe]
Sêkûne | Sêmîngi |
---|---|
dabê | âdabê |
\da˩.bɛ˥\ | \a˥.da˩.bɛ˥\ |
dabê \da˩.bɛ˥\
- ...
Âgbïänngö-yângâ[Sepe]
(1)
- Farânzi : pense-bête (fr)
- Lingäla : ekundoli (ln)
- Zâmani : Merkzettel (de)
Âlïndïpa[Sepe]
- Karan, Elke, Kêtê bakarî tî Sängö: Farânzi, Angelëe na Yângâ tî Zâmani, 1st ed. , 1995 → dîko mbëtï
- Musanji Ngalasso-Mwatha, Bakarî Farânzi – Lingäla – Sängö , 2013, OIF/ELAN/Présence africaine