mbo
:
Sängö[Sepe]
Pandôo [Sepe]
Sêkûne | Sêmîngi |
---|---|
mbo | âmbo |
\m͡bɔ˩\ | \a˥.m͡bɔ˩\ |
mbo \m͡bɔ˩\
- (Nyama) ...
- Mbï yeke mä toto tî âniama, mbo, ngäsa, kôndo, ndeke, sï mbï hînga ndo sô âla yeke daä na yê sô âla yeke sâla. — (Marcel Diki-Kidiri, « Wazïbä » na siriri.org, Mbëtï tî dîko , Decibelproduction, 2017 → dîko mbëtï)
Âpendâsombere[Sepe]
Âgbïänngö-yângâ[Sepe]
- Abadi : oβekɑnə (kbt), oβekʰɑ (kbt), oβekɑ (kbt)
- Abaknon : idoʼ (abx)
- Abanyom : n̩gɔ́ː (abm)
- Abkhaze : ала (ab)
- Afrikaans : hond (af)
- Agutaynen : kiro (agn)
- Ahtna : łicʼae (aht)
- Akkadien : 𒌨 (akk)
- Albanais : qen (sq) linô kôlï
- Altaï tî Mbongo : ийт (alt)
- Amarîki : ውሻ (am) (wəšša)
- Amis : wacu (ami)
- Angelë : dog (en), hound (en), doggy (en) (môlengê), bitch (en) linô gâlï
- Ngbêne Angelë : docga (ang), hund (ang)
- Arâbu : كلب (ar) kalb linô kôlï, كلبة (ar) kalba linô gâlï
- Néo-araméen assyrien : kəlbə (aii)
- Arapaho : he3 (arp)
- Arbërisht : qen (aae)
- Armenïi : շուն (hy) (šoun)
- Aroumain : cãne (roa-rup)
- Atayal : huzil (tay)
- Atikamekw : atimw (atj)
- Atoni : asu (aoz)
- Azeri : köpək (az), it (az)
- Babar tî Sud-Est : ˈutʰ (vbb)
- Bachkir : эт (ba)
- Bambara : wulu (bm)
- Basque : zakur (eu)
- Hund (bar) linô kôlï :
- Bemba : imbwa (bem)
- Bengäli : কুকুর (bn) kukur
- Bielörûsi : сабака (be) sabáka linô kôlï
- Biloxi : acǫki (bll)
- Bosniaque : pas (bs) linô kôlï
- Breton : ki (br)
- Bulugäri : куче (bg) kuče linô wâwa, псе (bg) pse linô wâwa (Mbumbuse, -), пес (bg) pes linô kôlï (Mbumbuse, -)
- Cao lan : tu³¹ mɑ⁴² (mlc)
- Carélien : koiru (krl)
- Catalan : ca (ca) linô kôlï ; gos (ca) linô kôlï ; gossa (ca) linô gâlï
- Cebuano : ayam (ceb) ; irô (ceb)
- Chaoui : aydi (shy), aɣerẓul (shy)
- Chatino tî Zenzontepec : jnē7 (czn)
- Chinantèque tî Usila : a¹tsai³ (cuc)
- Chiquitano : tamokox (cax)
- Choctaw : ofi (cho)
- Chor : адай (cjs)
- Copte : ⲟⲩϨⲁⲣ (cop)
- Cornique : ky (kw)
- Corse : cane (co) ; cani (co), ghjacaru (co) linô kôlï
- Cri tî l’Est, kêtê yângâ-ködörö tî Banga : atim (crl)
- Cri tî l’Est, kêtê yângâ-ködörö tî Mbongo : atim (crj)
- Dalmate : cuon (dlm)
- Damar tî Tô : ˈahu (dmr)
- Danemêrke : hund (da)
- Dano : gulo (aso)
- Dioula : wuku (dyu)
- Dolgane : ыт (dlg)
- Ênnde : cane (it) linô kôlï
- Enndonezïi : anjing (id)
- Espanyöl : perro (es) linô kôlï, can (es) linô kôlï (Ngbêne, -)
- Esperanto : hundo (eo)
- Estonien : koer (et) ; peni (et)
- Éwé : avu (ee)
- Éwondo : wu (ewo)
- Fanti : bɔdɔm (fat) ; kraman (fat)
- Farânzi: chien (fr)
- Farsî : سگ (fa) sag
- Fëlânde : koira (fi)
- Féroïen : hundur (fo)
- Flamand tî Do : ond (vls), on (vls)
- Fon : agla (fon), avun (fon)
- Franc-comtois : tchïn (fc)
- Frison : dogge (fy), hûn (fy)
- Frison saterlandais : Huund (stq)
- Frison tî Banga : hün (frr), hünj (frr)
- Futunien : kulī (fud)
- Gaélique écossais : cù (gd)
- Gaélique irlandais : madra (ga), gadhar (ga)
- Gagaouze : köpek (gag)
- Galicien : can (gl) (1, 2)
- Gallois : ci (cy)
- Ganda : mbwa (lg)
- Géorgien : ძაღლი (ka) jaḡli
- Gerêki : σκυλί (el) skilí linô wâwa ; σκύλος (el) skílos linô kôlï
- Guarani : jagua (gn)
- Gujarati : કૂતરો (gu) kūtaro
- Gurenne : baaga (gur)
- Gusii : esese (guz)
- Gwich’in : łąįį (gwi)
- Haüsä : kare (ha)
- Hawaïen : ʻīlio (haw)
- Hébreu : כלב (he) linô kôlï
- Hîndi : कुत्ता (hi) kuttā
- Holandëe : hond (nl)
- Holikachuk : łek (hoi)
- Hongruäa : kutya (hu)
- Iakoute : ыт (sah)
- Idi : dréngg (idi), borongo (idi)
- Ido : hundo (io)
- Interlingua : can (ia)
- Inuktitut : ᕿᒻᒥᖅ (iu) qimmiq
- Islânde : hundur (is) linô kôlï
- Istriote : can (ist)
- Istro-roumain : brec (ruo)
- Ivatan : chito (ivv)
- Kabiyè : haɣ (kbp)
- Kabyle : aqjoune (kab), aydi (kab) linô kôlï, aqjun (kab) linô kôlï
- Kalaallisut : qimmeq (kl)
- Karatchaï-balkar : ит (krc)
- Kaska : tlį̄ʼ (kkz), tliʼ (kkz)
- Kazakh : ит (kk) it
- Khakasse : адай (kjh)
- Kiembu : ngitĩ (ebu), ngui (ebu)
- Kikongo : mbwa (kg)
- Kikuyu : ngui (ki), gui (ki)
- Kirghiz : ит (ky) it
- Kmêre : ឆ្កែ (km) chkae
- Kogui : píju (kog), pío (kog)
- Koreyëen : 개 (ko) gae
- Kotava : vakol (avk)
- Koumyk : ит (kum)
- Koyukon : łeek (koy), łeech (koy)
- Kreöol tî Haitïi : chen (ht)
- Kreöol tî Larënïon : losien (rcf)
- Kurde : kûçik (ku) linô kôlï, se (ku) linô kôlï, seg (ku) linô kôlï
- Laotien : ຫມາ (lo)
- Latêen : canis (la) linô kôlï
- Letton : suns (lv) linô kôlï
- Lingäla : mbwá (ln)
- Lituanïi : šuo (lt) linô kôlï
- Luo (Kenya, Tanzanie) : guok (luo)
- Luxembourgeois : Hond (lb)
- Maguindanao : asu (mdh)
- Malécite-passamaquoddy : olomuss (pqm)
- Malëe : anjing (ms)
- Malgache : alika (mg), amboa (mg), kivà (mg)
- Malgache betsimisaraka tî Mbongo : kiva (bzc)
- Malinké ti do : wulu (mlq)
- Maltais : kelb (mt)
- Mannois : coill (gv), coo (gv), moddey (gv)
- Maori : kurī (mi)
- Marathe : कुत्रा (mr) kutrā
- Masalit : înje (mls)
- Maya yucatèque : pek’ (yua)
- Mazatèque tî Mazatlán : naña (vmz)
- Melanau kanowit : asəw (kxn)
- Mendé : ngílà (men)
- Métchif : shyaeñ (crg)
- Miamära : ခွေး (my) hkwe
- Mohawk : érhar (moh)
- Mongol : нохой (mn) nohoĭ
- Moré : báága (mos)
- Nafri : yoku (nxx)
- Nahuatl classique : itzcuintli (nci), chichi (nci)
- Nepalëe : कुकुर (ne) kukur, कुकुरनी (ne) kukurnī
- Ngbêne Gerêki : κύων (grc) kúôn ; σκύλαξ (grc) skylaks
- Nogaï : ийт (nog)
- Ngbêne Norrois : hundr (non)
- Nörvêzi : hund (no), tamhund (no)
- Occitan : can (oc), gos (oc), chin (oc)
- Oirata : ihar (oia), ihara (oia)
- Ossète : куыдз (os) kuyzd
- Ouïghour : ئىت (ug)
- Ouzbek : it (uz)
- Papiamento : kachó (pap)
- Penzäbï : ਕੁੱਤਾ (pa) kuttā
- Peul : bareeru (ff), rawaandu (ff)
- Picard : tchien (pcd), quien (pcd), cabot (pcd)
- Pirahã : giopaí (myp), giaibaí (myp)
- Polonëe : pies domowy (pl), suka (pl), pies (pl) linô kôlï
- Porteur : lhi (crx)
- Pûra : cão (pt) linô kôlï, cachorro (pt) linô kôlï
- Romani : ʒukel (rom)
- Ruandäa : imbwa (rw)
- Rumëen : câine (ro) linô kôlï, cîine (ro)
- Rûsi : пёс (ru) pios linô kôlï, собака (ru) sobáka linô gâlï
- Same tî nari : peenuv (smn)
- Same tî Banga : beana (se)
- Same skolt : piânnai (sms)
- Samoan : maile (sm)
- Sanskrit : श्वन् (sa) śvan linô kôlï
- Santal : ᱥᱮᱛᱚ (sat) seta
- Sawai : yaw (szw)
- Seediq : huling (trv)
- Seneca : ji:yäh (see)
- Serbe : пас (sr) pas linô kôlï, куче (sr) kuče
- Sherpa : कि (xsr)
- Shingazidja : mɓwa (zdj)
- Shinuäa : 狗 (zh) gǒu, 犬 (zh) quǎn
- Shona : imbwa (sn)
- Sicilien : cani (scn)
- Slovaque : pes (sk) linô kôlï
- Slovène : pes (sl) linô kôlï
- Songhaï koyraboro senni : hanchii (ses), abaykor (ses), hansi (ses)
- Bas-sorabe : pjas (dsb)
- Haut-sorabe : pos (hsb), psyk (hsb)
- Sotho tî Banga : mpša (nso)
- Sranan : dagu (srn)
- Sueduäa : hund (sv)
- Sumérien : 𒌨 (sux)
- Swahili : mbwa (sw)
- Swazi : î-njá (ss)
- Tabassaran : ху (tab)
- Tadjik : саг (tg) (sag)
- Tagalog : áso (tl)
- Tamazight tî Maroc tî Bêndo : aydi (tzm)
- Haut tanana : łii (tau)
- Tatar tî Crimée : boşuq (crh), köpek (crh), it (crh)
- Tatare : эт (tt)
- Tchouvache : йытӑ (cv) ĭytă
- Tétoum : asu (tet)
- Thâi : หมา (th) mǎa, สุนัข (th) súnàk
- Tofalar : ыът (kim)
- Touvain : ыт (tyv)
- Trumai : kasoro (tpy)
- Turkmène : it (tk)
- Tûrûku : köpek (tr), it (tr)
- Twi : kraman (tw)
- Tyêki : pes (cs)
- Ukrêni : собака (uk) sobáka linô kôlï, пес (uk) pes linô kôlï
- Ûrdu : کتا (ur)
- Urum : кӧпек (uum), йит (uum)
- Vepse : koir (vep)
- Vietnäm : chó (vi) (㹥)
- Volapük : dog (vo), dogs (vo) Modèle:p
- Wallisien : kulī (wls)
- Wallon : tchén (wa) (localement : "tchin", "tché", "tchîⁿ")
- Wolof : xaj (wo)
- Yakan : asu (yka)
- Yiddish : הונט (yi) hunt linô kôlï
- Yoruba : ajá (yo)
- Zâmani : Hund (de) linô kôlï
- Zaponëe : 犬 (ja) inu
- Zapotèque tî Coatecas Altas : mbëk (zca)
- Zarma : hansi (dje)
- Zavanëe : asu (jv)
- Zûlu : inja (zu)
- Zuni : wattsita (zun)
Âlïndïpa[Sepe]
- Karan, Elke, Kêtê bakarî tî Sängö: Farânzi, Angelëe na Yângâ tî Zâmani, 1st ed. , 1995 → dîko mbëtï
- Musanji Ngalasso-Mwatha, Bakarî Farânzi – Lingäla – Sängö , 2013, OIF/ELAN/Présence africaine